ارزیابی سمیت خونی بنزن، تولوئن، زایلن، اتیل بنزن و هگزان نرمال در کارگران در صنایع پتروشیمی

سابقه و هدف: آلاینده های مهم شیمیایی آلی موجود در مجتمع های پتروشیمی شامل بنزن، تولوئن، زایلن، اتیل بنزن و هگزان نرمال بوده و برخی از آن ها بالقوه توانایی ایجاد ناهنجارهای خونی را دارند. مطالعه حاضر باهدف پاسخ به این سؤال که آیا مواجهه پوستی و تنفسی کارگران صنایع پتروشیمی با این آلاینده ها تحت شرایط معمولی کاری یا پاسخ سمی سیستم خون ساز همراه است یا خیر طراحی و اجرا گردید. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی کارکنان شاغل در پتروشیمی ها (419 نفر) به عنوان گروه دارای مواجهه و کارکنان تعدادی از ادارات دولتی (101 نفر) به عنوان گروه مرجع مورد ارزیابی قرار گرفتند. نمونه خون برای آزمایش شمارش کامل خون شامل شمارش گلبول سفید، شمارش گلبول قرمز، هموگلوبین، هماتوکریت، حجم متوسط سلولی گلبول قرمز، هموگلوبین متوسط سلولی، غلظت متوسط هموگلوبین سلولی، تعداد پلاکت ها و آزمایش افتراقی گلبول های سفید انجام گرفت. جهت جلوگیری از انعقاد نمونه ها از ویال cbc حاوی ماده ضد انعقادی edta استفاده گردید و آزمایش های شمارش کامل گلبولی با دستگاه سل کانتر هماتولوژی مدل celltac α ساخت شرکت nihon kohden ژاپن مورد بررسی قرار گرفتند. همچنین میزان مواجهه افراد با آلاینده های مهم شیمیایی آلی در شرکت های پتروشیمی همزمان توسط گروه دیگری از محققین اندازه گیری و داده های آن با نتایج مطالعات بالینی و آزمایشگاهی مطالعه حاضر مرتبط گردید. یافته ها: میانگین سن و سابقه کار گروه دارای مواجهه به ترتیب 41/6 ± 04/33 و 18/4 ± 29/7 سال و گروه مرجع 72/7 ±31/32 و 88/2 ± 5 سال بود. میانگین هندسی غلظت هگزان نرمال، بنزن، تولوئن، اتیل بنزن و زایلن به ترتیب 14/2، 46/0، 35/1، 61/3 و 48/1 پی پی ام به دست آمد. در آنالیزهای ساده آماری در همه موارد به غیر از حجم متوسط سلولی گلبول قرمز، تفاوت معنی داری بین میانگین پارامترها در گروه دارای مواجهه و مرجع وجود داشت، علاوه بر آن پس از کنترل عوامل مخدوش کننده مهم، تعداد گلبول قرمز، مقدار هموگلوبین و درصد هماتوکریت به شکل معنی داری در گروه مواجهه یافته بیش از گروه مرجع و تعداد پلاکت کمتر از گروه مرجع بود. غلظت حلال های آلی در هوا کمتر از tlv بود. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه حاکی از این واقعیت است که پس از کنترل نقش مخدوش کننده ها، ارتباط معنی داری بین مواجهه با حلال های آلی در غلظت کمتر از tlv و هماتوتوکسیسیتی وجود دارد.